10 dingen die je niet wist over kerstmis
In dit artikel verklappen we je 10 dingen die je (wellicht) niet wist over Kerstmis en de periode rond Kerst en eindejaar.
#1 Jingle Bells
Wist je dat het eeuwig populaire nummer ‘Jingle Bells’ in het Guinness World Record vermeld is? Het is immers het eerste liedje ooit dat in de ruimte werd gespeeld. De bemanning van NASA’s Gemini 6A-ruimtevlucht kwam in de kerststemming en speelde het nummer af op 16 december 1965. En dat was dan ook de eerste keer. Nou ja, voor zover we weten, in ieder geval…
#2 Live-stream van de kerstman
Wist je dat je de kerstman live kan volgen op zijn tocht? Het North American Aerospace Defense Command, of NORAD, volgt de reis van de Kerstman rond de wereld sinds 1958. Volgens hun website werd de innovatie in 1955 in gang gezet, toen “een jong kind [per ongeluk] het niet-vermelde telefoonnummer van de Continental Air Defense Command (CONAD) Operations Center in Colorado Springs, Colorado, in de veronderstelling dat ze de Kerstman belde na het zien van een promotie in een lokale krant.” De dienstdoende commandant, kolonel Harry Shoup, zag een kans om een beetje kerstmagie te creëren en verzekerde de jongere dat CONAD de kerstman een veilige reis vanaf de Noordpool zou garanderen, waardoor het idee ontstond om elk jaar de reizen van de kerstman te volgen tot grote vreugde van kinderen over de hele wereld.
#3 Een web van spinnen
Wist je dat Oekraïners hun kerstbomen versieren met spinnenwebben?
Huisvrouwen jagen meestal spinnen en hun webben uit de hoeken van het huis, of hun schuilplaatsen in meubels, maar in Oekraïne met kerstmis kunnen deze nachtelijke spinachtigen een welkomstmat bij de deur ontdekken, aangezien spinnen en hun webben geluk vertegenwoordigen voor Oekraïners .
De acceptatie van spinnen in huis, zoals bij veel andere Oekraïense tradities, vindt zijn oorsprong in een legende. Volgens oude verhalenvertellers woonde er eens een weduwe in haar krappe, koude hut met haar kinderen. Op een dag viel er een dennenappel uit de boom buiten en schoot wortel. De kinderen, opgewonden door het vooruitzicht van een boom voor Kerstmis, verzorgden de zaailing en maakten plannen over hoe ze de boom zouden versieren. Armoede was een manier van leven voor het kleine gezin, en toen Kerstmis naderde, wist de weduwe dat ze de boom niet zouden kunnen versieren. De kinderen en de weduwe accepteerden hun lot en gingen op kerstavond naar bed, de kleine boomtakken ontbloot.
Maar de spinnen van het huishouden hoorden het snikken van de kinderen en spinnen ingewikkelde webben aan de boom. Vroeg op kerstochtend riepen de kinderen: “Moeder, moeder wordt wakker en zie de boom. Het is mooi! ” De weduwe stond op en ontdekte dat tijdens de koude nacht een spin zijn web om de fragiele takken had gesponnen. Terwijl de zonnestralen over de vloer kropen en stilletjes in de boom klommen, raakte de gloed de draden van het web en veranderde ze elk in zilver en goud, en, zoals het verhaal gaat, vanaf die dag heeft de weduwe nooit iets gemist.
Om dit wonder te onthouden, versieren Oekraïners hun bomen tot op de dag van vandaag nog steeds met kunstmatige spinnenwebben om geluk en fortuin in te luiden voor het komende jaar.
#4 Uitvinder van het licht
Thomas Edison is de geschiedenis ingegaan als een van Amerika’s grootste uitvinders. We kunnen hem bedanken voor de gloeilamp, de grammofoon en zelfs de filmcamera. Maar wist je dat hij ook mede verantwoordelijk is, samen met zijn vriend Edward H. Johnson, voor het uitvinden van kerstverlichting? Volgens de Library of Congress creëerde Edison de eerste streng elektrische lampen in 1880, die hij in de kersttijd van dat jaar buiten zijn laboratorium in Menlo Park, New Jersey hing. Het was echter Johnson, zijn partner bij Edison Illumination Company, die in 1882 als eerste een streng met de hand bedrade rode, witte en blauwe bollen rond een kerstboom wikkelde. En de rest, zoals ze zeggen, is geschiedenis!
#5 De Twaalf Heilige Nachten
Weet jij wat de ‘12 heilige nachten’ zijn? Als je helemaal uit de lucht valt, lees dan zeker verder.
We weten allemaal dat onze kerstboom op 6 januari eigenlijk weg mag en dat dit gezien wordt als het ‘officiële’ einde van de kerstperiode. Maar waarom is dat eigenlijk zo? Het heeft allemaal te maken met de ‘12 Heilige Nachten’.
De periode tussen kerstavond tot aan Driekoningen is een periode van bezinning, die twaalf dagen en nachten duurt. Deze nachten zouden bijzondere nachten zijn, ‘heilig’. Men gelooft dat de sluier met de geestelijke wereld tijdens deze heilige nachten dunner zou zijn. Hierdoor zouden we makkelijker boodschappen vanuit de spirituele wereld kunnen ontvangen die voor ons bestemd zijn. Deze periode is ideaal voor mediatie, om te reflecteren en oude processen af te ronden en je voornemens voor het komende jaar uit te spreken.
Tijdens deze twaalf nachten blijft de lengte van de dagen een aantal dagen lang vrijwel constant. Net alsof de zon even op de plaats rust houdt, is dit ook voor de mens een tijd van bezinning.
Je kunt deze periode bewust beleven door aandacht te geven aan je dromen. Deze zouden vol tekenen zitten over het voorbije jaar maar ook over het nieuwe jaar dat begint. Men zegt dat de dromen in deze nachten veel zeggen over wat jij het afgelopen jaar moest verwerken en voorspellingen geven voor het komende jaar. Je krijgt dus een soort ‘sneak peek’ van wat het jaar zal brengen. Anderen zeggen zelfs dat elke nacht van die 12 nachten een maand van het komende jaar vertegenwoordigt. Of dat zo is, dat laten we in het midden.
(Wil je hier meer over weten? Check dan dit artikel: https://everydaymommyday.com/de-12-heilige-nachten#:~:text=Voorspellende dromen&text=Anderen zeggen dat elke nacht,direct na het wakker worden.)
De 12 heilige nachten kennen hun oorsprong uit verschillende bronnen.
De Germanen bijvoorbeeld vierden de periode van de 12 heilige nachten door het werk 12 dagen stil te leggen. Ze verbonden zich heel bewust met de natuur en gingen daarmee op zoek naar voortekenen voor het nieuwe jaar.
Rudolf Steiner zegt over deze periode: Dit is de tijd dat de grootste duisternis zich onmiddellijk na de zonnewende over de aarde verspreidt. De Zon komt heel langzaam in beeld, er is stilte.
Vanuit het christendom werd de periode van de 12 heilige nachten gezien als de tijd dat de drie koningen nodig hadden om het Kind te vinden. Nadat de drie koningen de ster gezien hadden waren zij 12 dagen op weg. Een reis van uit het donker naar het licht (de ster). In de eerste Christelijke gemeenten werd de geboorte van Christus gevierd op het Driekoningenfeest. De drie Koningen, ook wel de drie Wijzen genoemd, komen door hun tocht achter de ster tot inzicht. Doelgericht gaan ze op pad. Ze nemen geschenken mee. Als ze dan bij het kind geweest zijn gaan ze via een andere weg terug. Door de ontmoeting met het licht zijn ze ‘anders geworden’.
Van uit de astrologie vormen de 12 heilige nachten/dagen de dagen die ons zonnejaar van 365 dagen aan laat sluiten op het maanjaar van twaalf maanden. De tijd van volle maan tot volle maan bedraagt 29,5 dagen. Twaalf maal 29,5 is 354. Het verschil van die dagen werd gezien als restdagen, als extra tijd, tijd voor bezinning, tijd om even stil te staan.
Bij ons is de natuur tijdens de 12 heilige nachten op zijn stilst. Alle bladeren zijn van de bomen verdwenen, de bolletjes komen nog net niet uit de grond. Dieren gaan voor een winterslaap. Soms mogen we ook de serene stilte ervaren van de sneeuw. Door de weersomstandigheden trekken we ons terug in onze huizen. Het zijn de kortste dagen en de langste nachten van het jaar.
#6 Mest op een stok
Wist je dat maretak letterlijk “mest op een stok” betekent?
Als je merkt dat je onder een takje maretak staat, is het tijd voor een kerstkus. Maar hoewel maretak ooit door de druïden als een afrodisiacum werd beschouwd, betekent het ook ‘mest op een stok’. Volgens Interflora was de oorspronkelijke naam voor maretak mistaltan – mistal komt van het Angelsaksische woord voor “mest” en tan betekent “stok”.
Wist je trouwens dat er witte besjes aan de maretak komen? Maretak heeft de reputatie een zeer giftige plant te zijn. Maretak bevat giftige stoffen in de takken en de bladeren van de plant. De bessen bevatten deze gifstoffen niet.
Waarom kussen we dan onder een extreem giftige tak die ‘mest op een stok’ heet? Bij de Kelten en de Germanen was de maretak een heilige plant, die stond voor vruchtbaarheid, fertiliteit en gezien werd als een afrodisiacum. In hun magische vruchtbaarheidsrituelen speelde de plant een belangrijke rol. Vandaar dat we er vandaag nog altijd onder kussen.
#7 Gevulde sokken
Heb je je ooit afgevraagd waarom we tijdens de feestdagen kousen ophangen die gevuld worden met kleine cadeautjes? Volgens het Smithsonian is een van de meest populaire legendes over de oorsprong van de traditie het verhaal van een arme weduwnaar die bang was dat hij zijn drie dochters niet zou kunnen uithuwelijken vanwege zijn gebrek aan rijkdom.
Sint-Nicolaas dwaalde door de stad waar de man woonde en hoorde dorpelingen praten over de benarde situatie van dat gezin. Hij wilde helpen, maar wist dat de man elke vorm van rechtstreekse liefdadigheid zou weigeren. In plaats daarvan gleed hij op een nacht naar beneden door de schoorsteen van het huis van de familie en vulde de onlangs gewassen kousen van de meisjes, die toevallig bij het vuur lagen te drogen, met gouden munten. En toen verdween hij. ‘s Morgens vond de familie de geschenken en kwamen de dochters in aanmerking om te trouwen. Het was een kerstwonder!
#8 Blauwe Kerstman
Wist je dat de Kerstman oorspronkelijk geen rood pak droeg? Tegenwoordig wordt de kerstman bijna altijd afgebeeld als een vrolijke, bebaarde man in een felrood pak met een harige witte rand. Maar dit kleurenschema is een verrassend recente ontwikkeling. Vóór de jaren 1870 werd de kerstman afgebeeld in een reeks kleuren, waaronder bruin, wit, groen en blauw. Volgens The Guardian wordt Thomas Nast, een karikaturist van Harpers Bazaar, gecrediteerd voor het ontstaan van de in het rood geklede versie van de kerstman die we tegenwoordig zo goed kennen. Ook al had hij hem zelf ook in andere tinten getekend, dit is degene die is blijven hangen.
Volgens andere bronnen is de voorkeur om hem in een rood pak af te beelden mee bepaald door Coca Cola, die hem steevast zo afbeeldde, waardoor het algemene beeld van de rode Kerstman versterkt werd.
#9 Symbool van vakantie
Je kent ze ongetwijfeld, de Kerstster, de typische plant die rond deze periode menig woning siert. Deze prachtige rood en groen bloeiende planten worden al meer dan 100 jaar geassocieerd met Kerstmis. In 1828 bracht de Amerikaanse minister naar Mexico, Joel R. Poinsett, een kerstster mee naar Amerika vanuit zijn post in het zuiden. De planten kregen hun naam van Poinsett en werden populair in de VS nadat winkels in New York ze met Kerstmis in 1870 begonnen te verkopen en tegen de 20e eeuw “waren ze een universeel symbool van de vakantie”, aldus History.com.
#10 Native kerstlied & storytelling
Binnen de meeste native gemeenschappen in Amerika vonden dat het verhaal van Kerstmis en de geboorte van Christus de profetieën van de stam vervulde en vonden dat de boodschap in overeenstemming was met de waarheid die door hun voorouders was overgeleverd.
In de loop van de tijd zijn andere sociale gewoonten, die door de Europese missionarissen aan hen werden geïntroduceerd, aangepast aan de inheemse culturen en vormen ze een integraal onderdeel van de huidige tribale kersttradities, net zoals ze dat in de meeste niet-Indiase huizen zijn.
Volgens de Huron-traditie schreef een jezuïtische missionaris, pater Jean de Brebeuf, hun eerste kerstlied rond 1640-1641:
Aloki ekwatatennonten shekwachiendaen
Iontonk ontatiande ndio sen tsatonnharonnion
Ouarie onnawakueton ndio sen tsatonnharonnion
Iesous ahatonnia!
Within a lodge of broken bark
The tender Babe was found,
A ragged robe of rabbit skin
Wrapped His beauty ’round;
But as the hunter braves drew nigh,
The angel song rang loud and high:
Jesus, your King is born,
Jesus is born,
In excelsis gloria.
De Huron bouwden een kleine kapel van sparren en schors ter ere van de kribbe in Bethlehem.
De dieren bij de kribbe waren de vos, de buffel en de beer. De Huron maakten ook een traditionele tent van huiden en hun kerstfiguren waren allemaal verkleed als indianen. Deze Huron Carol, oorspronkelijk geschreven in de Huron-taal en later vertaald naar het Frans, is tegenwoordig een geliefd Canadees kerstliedje geworden.
Er bestaan ook tal van prachtige native kerstverhalen. Ze gaan meestal over geschenken geven en dankbaarheid. Zo is er het gekende kinderverhaal ‘The Give-away’ en ook het boek ‘Kulilypuru’ of ‘The Christmas Tree and Animals’. Lees het verhaal hier: http://laal.cdu.edu.au/record/cdu:32112/info/